Rafał Szczepański Architekt Projekty Publikacje Idee Kontakt

PANTEON-MALZOLEUM OFIAR ZBRODNI KOMUNISTYCZNYCH ZLOKALIZOWANY NA KWATERZE Ł CMENTARZA WOJSKOWEGO NA POWĄZKACH W WARSZAWIE

 

Idea upamiętnienia ofiar zbrodni komunistycznych, pochowanych skrycie na terenie opracowania rozpięta jest w dwóch przestrzeniach; przestrzeni fizycznej Panteonu Mauzoleum zaprojektowanego zgodnie z Warunkami Konkursu oraz przestrzeni symbolicznej wyrażonej w formie rozprzestrzeniających się wątków posadzki, także o ile to możliwe w przyszłości, poza granice terenu opracowania, symbolizujących oddziaływanie przykładów bohaterstwa i męczeństwa, a także zewsząd prowadzących do miejsca upamiętnienia.

Panteon Monument został skomponowany w postaci zespołu brył kamiennych, opok i  fundamentów zgrupowanych w północnej części działki A , zrazu rozrzuconych, jakby w labiryncie, dalej tworzących otwartą na południe przestrzeń celebracyjną prowadzącą do głównej tablicy, inskrypcji pamiątkowej  i miejsca składania wieńców. Całość kompozycji nakryta zielonym całunem, odbiciem łąki na której byli skrycie pochowani, porośniętym pnączami zimozielonymi (hedera helix - bluszcz).  Dalsza część otwierającej się poprzez podniesienie całunu przestrzeni, przeznaczona jest na upamiętnienie symboliczne ofiar z innych nekropolii. Przekrycie dramatycznie porozrywane na skraju południowym przechodzi w uporządkowane formy osadzone na kamiennych opokach zespołach kolombariów.

Na bryły kamienne składają się zespoły krypt grobowych, rodzaj kolombarium, o różnych gabarytach, skomponowane trójpoziomowo, w granicach dostępu dla średniej wysokości człowieka, od 30 do 160 cm. Przyjęto moduł  krypty 65x65x110 w osiach z powiększeniem o 20 cm półkę przed tablicą zamykającą, przeznaczoną na kwiaty i znicze. Konstrukcja zespołów katakumb; żelbetowa w częściach zewnętrznych licowana granitem strzegomskim , płomieniowanym, a na szczytach z nazwiskami pomordowanych polerowanym.  Płyty zamykające krypty wykonane z granitu czarnego z liternictwem. Płaszczyzna z inskrypcją główną i dla oddawania honorów wykuta z płyt granitu strzegomskiego polerowanego, w negatywie, (tzw wytret).

Posadzka skomponowana została w formie tzw. posadzki rzymskiej wykonanej z płyt kamiennych, z granitu strzegomskiego w siatce wątków z kostki granitowej . Przyjęty moduł płyt kamiennych 60x60 w części południowej dzieli się na 30x 30 tak by podniesiony do trzeciego wymiaru stawał się przestrzenną formą upamiętniania przewidzianą dla działki B.

Dzięki posadzce, swymi linearnymi wątkami wychodzącej poza teren upamiętnienia, wgryzającej się w aleje wokół Panteonu, Mauzoleum wiąże się symbolicznie z otoczeniem, promieniując na nie. Fragmenty posadzki, a zwłaszcza w części upamiętnienia ofiar z innych nekropolii przechodzą w formy wypełnień żwirowych lub ziemnych ze wskazaniem na zaprowadzenie fragmentów trawnika lub zakrzewienia (cotoneaster dammeris - irga). Wymiar i układ takich zdarzeń w posadzce, trudny dzisiaj do przesądzenia, zależny będzie od skali upamiętnienia w części działki B i winien być korygowany na bieżąco.

Zadaszenie zespołu kolombariów zaprojektowano w formie makrotrejażu, stalowej struktury wyposażonej w siatki prowadzące rozrastanie się pnączy (hedera helix - bluszcz). Struktura w pasach bocznych dwukierunkowa, w części środkowej jednokierunkowa, tarczowa, z korytami i przeszkleniami, podparta na słupach stalowych grubościennych. Odwodnienie. Cześć wód opadowych zasila system roślinny i zbierana jest w korytach w dolnych pasach tarczy zadaszenia, nadmiar odprowadzany jest rurami spustowymi w słupach podparcia do kanalizacji deszczowej przebiegającej w narożniku działki B. Odwodnienia posadzek zadaszonych, wpustami liniowymi skrytymi za cokołami zespołów kolombariów, w części odkrytej we fragmenty posadzki żwirowej, trawiastej lub ze skupinami krzewów. Fundamentowanie podparć konstrukcji przekrycia na stopach fundamentowych, zespołów katakumb na ścianach fundamentowych żelbetowych.

Rafał Szczepański Copyright Warszawa 2021 nonkanon@nonkanon.pl