Rafał Szczepański Architekt Projekty Publikacje Idee Kontakt

ZADASZENIE DZIEDZIŃCA W ZESPOLE BUDYNKÓW MUZEUM WARSZAWY

 

Problematyka zadaszenia dziedzińca w tak wyraźnie charakterystycznym miejscu wymyka się spod czysto technologicznych uwarunkowań i poddaje się dominacji formy. Technologiczna czystość rozwiązań stricte technicznych w obiektach zabytkowych rzadko przystosowuje się do urozmaiconych form i kształtów, a także do ograniczonych możliwości przenoszenia obciążeń przez historyczne mury.

Jako rozwiązanie architektoniczne zadaszenia dziedzińca przyjęliśmy formę

nie abstrakcyjną lecz transformację formy realistycznej, naturalnej, organicznej właściwej dla klimatu miejsca.

Naturalną, niemalże mistyczną formą spotykaną w podobnych miejscach są drzewa, pieczołowicie pielęgnowane, dające cień w lecie, a i nie rzadko owoce jak ma to miejsce w cieplejszych krajach. Drzewo w dziedzińcu stwarza klimat zadaszenia, ograniczenia przestrzeni odwołując się często do misterium rozgrywającego się w jego cieniu.

Projekt buduje zadaszenie powłoką szklaną wykonaną w technologii aluminiowej wspartą na dwóch drzewach na jakie składają się rozgałęzione struktury stalowe wyrastające z posadzki dziedzińca. Organiczna forma powłoki przeszklenia oraz forma podparć budują  klimat odpowiadający po części przyrodniczym warunkom naturalnym.

Projekt zakłada przekrycie całego dziedzińca, łącznie z częścią wyłączoną z projektu przez zapisy warunków konkursu, jednak ze względów formalnych, honorując taki zapis i dokładnie go wypełniając przedstawia metodę ograniczenia i połączenia obu zadaszeń. Aranżacja.

Projekt przekrycia przystosowany jest do różnorodnych funkcji użytkowania dziedzińca tak stałych jak i okazjonalnych. Projekt nie definiuje stałych form przestrzennych przypisanych różnym funkcjom dając każdorazowo możliwość oryginalnej prezentacji. Kawiarnia i imprezy teatralno muzyczne odbywające się na powierzchni dziedzińca to jedna z atrakcji, wystawy, które mogą być realizowane na dziedzińcu dopełniają seminaria i spotkania nawet kilkusetosobowe (na ile pozwoli projekt ochrony przeciwpożarowej i warunki ewakuacji). Rozwiązania ochrony przeciwpożarowej dziedzińca należy rozpatrywać w kontekście ochrony pożarowej całego zespołu budynków, Muzeum z podziałem na strefy pożarowe, charakterystykę użytkowo funkcjonalną  i charakterystykę materiałową przegród, bowiem rozwiązanie dla ochrony pożarowej samego dziedzińca może prowadzić do nierealistycznych i nieekonomicznych rozwiązań.

Dla organizacji różnorodnych imprez na dziedzińcu niezbędne jest zapewnienie odpowiednich warunków klimatycznych.

Ogrzewanie, wentylacja, wentylacja mechaniczna i wentylacja pożarowa.

Najefektywniejszym, najekonomiczniejszym i najbardziej elastycznym systemem ogrzewania zadaszonego dziedzińca jest ogrzewanie powietrzne, w tym celu niezbędne jest powiązanie systemu z węzłem cieplnym dla uzyskania ciepła do podgrzewania powietrza. Projekt nie wskazuje miejsca  na wentylatornię z modułem podgrzewania powietrza sugerując jedynie aby takie pomieszczenie powstało pod posadzką dziedzińca lub w pomieszczeniach w jego pobliżu. Rozprowadzenie powietrza podgrzanego nastąpi kanałami podposadzkowymi, a odbiór powietrza do recyrkulacji kanałami we wnętrzu rurowej formy konstrukcji przekrycia.

W poszyciu dachowym wykonanym w technologii aluminiowej, szprosowej, z profilami systemowymi wzmacnianymi stalą ( k < 1,1) przewiduje się znaczną ilość pól otwieranych mechanicznie przy zastosowaniu mechanizmów otwarć pożarowych. Powierzchnia otwierana może służyć do oddymiania pożarowego, a także dla przewietrzania dziedzińca jako alternatywa dla chwilowo odłączonej wentylacji mechanicznej. W takim wypadku napowietrzanie odbywałoby się wejściem, bramą wjazdową oraz pionowa przegrodą między dachem zaprojektowanym, a projektowanym w pracy konkursowej.

 

Oświetlenie

Dla właściwej organizacji imprez oraz dla podkreślenia organicznej formy zadaszenia zaprojektowano oświetlenie pasmowe rozłożone wzdłuż rozgałęzionej struktury stalowej podparcia i wzdłuż szprosów powłoki wykonanej w technologii przeszkleń aluminiowych. Daje to sieć pajęczą ledowych układów liniowych z nieskończoną możliwością sterowania. Dla specyfiki aranżacji projekt przewiduje stosowanie oświetlenia aranżacyjnego i specjalnego podwieszanego do struktur. Odwodnienie. Dla prawidłowego funkcjonowania obiektu i wypełniania funkcji użytecznego zadaszenia niezbędny jest system zabezpieczeń przed warunkami klimatycznymi, przed opadami deszczu i przed śniegiem. Przyjęty system odwodnienia jest zupełnie niezależny od istniejącego systemu odwodnienia dachów budowli otaczających dziedziniec, choć wpięty jest w kanalizację odwadniającą rozprowadzoną w powierzchni dziedzińca. System odwodnienia zadaszenia o powierzchni około 280 m2 (+ ewentualne rozszerzenie na miejscu dachu już zaprojektowanego o około 40 m2) opiera się na wododziałach dzielących powłokę zadaszenia na pięć powierzchni,

którym przypisane są wpusty dachowe obsługujące powierzchnie od 50 do 70 m2. Wpusty dachowe wraz z sąsiadującymi profilami przeszklenia zaopatrzone są instalacje podgrzewania przeciwśniegowego i prowadzą przewodami 160 mm do rozgałęzionej struktury konstrukcyjnej, a dalej sprowadzone są do instalacji kanalizacji deszczowej w posadzce dziedzińca,  nieznacznie w tym celu skorygowanej.  W obie podpory rozgałęzionej konstrukcji wprowadzone są instalacje odwodnienia, zbierającego wodę z pięciu wpustów dachowych i kanalizacji wywiewnej odprowadzającej powietrze do recyrkulacji, gdzie ze względu na znaczną masę grubościennych rur zastosować można efektywnie wyższe prędkości przepływu powietrza.

 

Konstrukcja

Przekrycie dziedzińca zaprojektowane zostało w oparciu o zrównoważony ustrój stalowy wykonany z rur stalowych grubościennych, w klasie stali 18G2A (o wzmocnionej wytrzymałości), na który składają się dwie rozgałęzione struktury o kształtach organicznych przypominających drzewa. Jednorodny ustrój rozgałęziony, wyrastający z dwóch podparć fundamentowanych na  osobnych płytach fundamentowych wykorzystuje zasadę równoważenia sił rozciąganiem w płaszczyźnie prętów powłoki co sprowadza obciążenia do sił ściskających w wektorach wzdłuż elementów rozgałęzienia z niewielkim przenoszeniem sił stabilizujących na ściany budowli. Rozgałęziony ustrój nośny zbudowany na węzłach sztywnych, w pasie styku ze ścianami zaopatrzony jest w węzły przegubowe dla przenoszenia sił i obciążeń od wiatru, śniegu, i rozszerzalności termicznej. Fundamentowanie zaprojektowano w oparciu o dwie żelbetowe płyty fundamentowe 300x300 cm, grubości 60 cm, na których, na szpilki M 20 montowane będą płyty montażowe, stalowe o grubości 15 mm ze wspawanymi przekrojami rurowymi podpór i ich niezbędnymi wzmocnieniami HEB 30. Posadzka. Kolor. Dominujący charakter rozgałęzionych struktur nośnych przekrycia ma swoje odzwierciedlenie w płaszczyźnie posadzki wykonanej z koncentrycznych kompozycji płyt piaskowcowych i bordiur z kostki granitowej stonowanych w gamie delikatnych, nie rzucających się w oczy szarości. Struktura stalowa oraz elementy aluminiowej konstrukcji powłoki szklanej pozostają w kolorze lekkiej oliwki, zaś przeszklenia pozostają bez zabarwień. Projekt nie definiuje ani kształtu ani koloru elementów ruchomych w przestrzeni dziedzińca ograniczając się do sugestii stosowania wysyconych kolorów i oryginalnych nowoczesnych form zderzonych z historyczną substancją.

Lokalizacja dźwigu osobowego wzmiankowanego w warunkach konkursu najtrafniej opisana warunkami zabudowy,wskazana jest na rzucie posadzki w tym samym miejscu. Ze względu na charakter funkcjonalny dziedzińca, któremu zadaszenie nada nowy wymiar do bardzo ważnej formy urasta wejście, przejazd bramny od strony ulicy Nowomiejskiej, dziś zamknięty nieprzezierną furtą z lat pięćdziesiątych. Projekt postuluje wykonanie zamknięcia w formie całkowicie przeszklonej, z kratą powtarzającą rysunek furty i naświetla o ile forma ta uznana będzie za wartościową, a same skrzydła, eksponować jako na stałe rozwarte na ścianach przejazdu jako znak otwarcia i stałego zaproszenia.

 

 

Rafał Szczepański Copyright Warszawa 2021 nonkanon@nonkanon.pl